Hoạt động xuất, nhập khẩu 3 tháng đầu năm 2022 tiếp tục phục hồi mạnh mẽ. Đáng chú ý, xuất khẩu sang các thị trường trọng điểm tăng mạnh trong bối cảnh sản xuất, thương mại tiếp tục phải đối mặt với nhiều khó khăn do dịch Covid-19, chi phí vận chuyển tăng cao,... đã cho thấy vị trí quan trọng của “mắt xích” Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu...
Trong quý 1/2022 có 15 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 80% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, trong tháng 3/2022, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa ước đạt 66,73 tỷ USD, tăng 36,8% so với tháng trước và tăng 14,7% so với cùng kỳ năm trước.
Tính chung quý 1/2022, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa đạt 176,35 tỷ USD, tăng 14,4% so với cùng kỳ năm trước, trong đó xuất khẩu tăng 12,9%, nhập khẩu tăng 15,9%.
15 MẶT HÀNG XUẤT KHẨU ĐẠT KIM NGẠCH TRÊN 1 TỶ USD
Trong tháng 3/2022, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa ước đạt 34,06 tỷ USD, tăng 45,5% so với tháng trước và so với cùng kỳ năm trước tăng 14,8%. Kết quả này đã đưa tổng kim ngạch xuất khẩu trong quý 1/2022 đạt con số 88,58 tỷ USD, tăng 12,9% so với cùng kỳ năm trước.
Trong đó, khu vực kinh tế trong nước đạt 23,27 tỷ USD, tăng 22%, chiếm 26,3% tổng kim ngạch xuất khẩu; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) đạt 65,31 tỷ USD, tăng 10%, chiếm 73,7% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Đáng chú ý, trong quý 1/2022 có tới 15 mặt hàng đạt kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD, chiếm 80% tổng kim ngạch xuất khẩu (có 5 mặt hàng xuất khẩu trên 5 tỷ USD, chiếm 57,9%).
Về cơ cấu nhóm hàng xuất khẩu quý 1/2022, nhóm hàng nhiên liệu và khoáng sản chiếm 1,4%, tăng 0,5 điểm phần trăm so với cùng kỳ năm trước; nhóm hàng công nghiệp chế biến chiếm 89%, giảm 0,9 điểm phần trăm; nhóm hàng nông sản, lâm sản chiếm 6,9%, giảm 0,1 điểm phần trăm; nhóm hàng thủy sản chiếm 2,7%, tăng 0,5 điểm phần trăm.
Từ chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa tháng 3/2022 ước đạt 32,67 tỷ USD, tăng 28,7% so với tháng trước và so với cùng kỳ năm trước tăng 14,6%.
Tính chung quý 1/2022, kim ngạch nhập khẩu hàng hóa ước đạt 87,77 tỷ USD, tăng 15,9% so với cùng kỳ năm trước, trong đó khu vực kinh tế trong nước đạt 29,43 tỷ USD, tăng 13,7%; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài đạt 58,34 tỷ USD, tăng 17,1%.
Trong quý 1/2022, có 16 mặt hàng nhập khẩu đạt trị giá trên 1 tỷ USD, chiếm tỷ trọng 76,1% tổng kim ngạch nhập khẩu.
Về cơ cấu nhóm hàng nhập khẩu quý 1/2022, trong khi nhóm hàng vật phẩm tiêu dùng chiếm 6,2%, thì nhóm hàng tư liệu sản xuất chiếm tới 93,8% trong tổng kim ngạch nhập khẩu.
Con số này phản ánh Việt Nam nhập nguyên, vật liệu, thiết bị về để sản xuất chiếm gần như tuyệt đối, nhưng đây là dấu hiệu đáng mừng cho thấy hoạt động sản xuất sẽ sôi động trở lại thời gian tới, tạo điều kiện cho xuất khẩu hàng hóa.
Về thị trường xuất, nhập khẩu hàng hóa quý 1/2022, Hoa Kỳ là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 25,2 tỷ USD. Trung Quốc là thị trường nhập khẩu lớn nhất của Việt Nam với kim ngạch ước đạt 27,6 tỷ USD.
Quý 1/2022 xuất siêu sang EU ước đạt 7 tỷ USD, tăng 24,5% so với cùng kỳ năm trước; nhập siêu từ Trung Quốc 14,3 tỷ USD, tăng 21%; nhập siêu từ Hàn Quốc 10,4 tỷ USD, tăng 39,1%; nhập siêu từ ASEAN 3,3 tỷ USD, giảm 6,6%; nhập siêu từ Nhật Bản 434 triệu USD, tăng 23,1%.
Đáng chú ý, trong quý 1/2022, con số xuất siêu sang EU ước đạt 7 tỷ USD là tín hiệu tích cực cho thấy Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA) tiếp tục được tận dụng hiệu quả.
Với kết quả trên, cán cân thương mại thực hiện tháng 3/2022 ước tính xuất siêu 1,39 tỷ USD. Tính chung quý 1/2022, xuất siêu 810 triệu USD (cùng kỳ năm trước xuất siêu 2,76 tỷ USD). Trong đó, khu vực kinh tế trong nước nhập siêu 6,16 tỷ USD; khu vực có vốn đầu tư nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu 6,97 tỷ USD.
CHỦ ĐỘNG ỨNG PHÓ VỚI CÁC RỦI RO
Phân tích sâu hơn về từng nhóm hàng xuất khẩu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết kim ngạch xuất khẩu nhóm nông, lâm, thủy sản quý 1/2022 ước đạt 7,27 tỷ USD, tăng 19,7% so với cùng kỳ năm trước, chiếm 8,2% tổng kim ngạch xuất khẩu.
Điểm nổi bật trong xuất khẩu nhóm hàng nông, lâm, thủy sản là xuất khẩu thủy sản trong tháng 3/2022 ước tính đạt 900 triệu USD, tăng tới 41% so với tháng 2/2022 và tăng 22,4% so với cùng kỳ năm trước.
Do vậy, tính chung trong quý 1/2022, xuất khẩu thủy sản cả nước ước tính đạt 2,4 tỷ USD, tăng 38,7% so với cùng kỳ năm trước; trong đó cá tra và tôm là mặt hàng xuất khẩu tăng mạnh nhất.
Xuất khẩu nhóm hàng thủy sản trong quý 1/2022
tăng trưởng mạnh so với cùng kỳ.
“Nguyên nhân chủ yếu là các thị trường hiện đều có nhu cầu rất cao đối với thủy sản Việt Nam. Tình hình xung đột Nga - Ukraine mặc dù tác động nhỏ đến xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Nga và Ukraine (Nga chiếm 2%, Ukraine chiếm 0,3%), nhưng lại có tác động lớn đến xuất khẩu cá ngừ của Việt Nam khi hai thị trường này là 2 trong số 20 thị trường nhập khẩu nhiều nhất cá ngừ của Việt Nam”, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải thông tin.
Trong quý 1/2022, kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng công nghiệp chế biến tiếp tục đóng góp quan trọng vào tốc độ tăng trưởng chung của hoạt động xuất khẩu với kim ngạch đạt 76,18 tỷ USD, tăng 11,6% so với quý 1/2021 và chiếm 86% trong tổng kim ngạch xuất khẩu chung.
Theo đó, kim ngạch xuất khẩu hầu hết các mặt hàng trong nhóm đều tăng trưởng cao hơn so với quý 1/2021; trong đó, điện thoại và linh kiện có giá trị xuất khẩu lớn nhất, đạt 14,23 tỷ USD, chiếm 16% tổng kim ngạch xuất khẩu, giảm 0,9% so với cùng kỳ năm trước.
Xuất khẩu điện thoại và linh kiện dẫn đầu trong nhóm hàng trên 5 tỷ USD.
Bộ Công Thương dự báo, trong thời gian tới, xuất khẩu được kỳ vọng sẽ tiếp tục khởi sắc nhờ vào các yếu tố.
Thứ nhất, sự phục hồi của nền kinh tế thế giới và việc triển khai các Hiệp định Thương mại tự do (FTA) của Việt Nam được thực thi một cách đầy đủ với thuế quan ưu đãi hơn cùng với những cam kết về tạo thuận lợi giảm thiểu các rào cản.
Thứ hai, làn sóng chuyển dịch đầu tư để tái cơ cấu chuỗi cung ứng của các tập đoàn nước ngoài với quy mô sản xuất lớn và mạng lưới khách hàng rộng khắp sẽ là động lực mới cho hoạt động xuất nhập khẩu.
Thứ ba, gói phục hồi kinh tế với các chính sách hỗ trợ bao gồm cả thuế, phí sẽ giúp cộng đồng doanh nghiệp, đặc biệt là những ngành chịu ảnh hưởng nặng nề bởi dịch bệnh nhanh chóng phục hồi hoạt động sản xuất, kinh doanh.
Tuy nhiên, theo nhận định của một số chuyên gia, hoạt động xuất, nhập khẩu hàng hóa, đặc biệt là xuất khẩu của Việt Nam sẽ phải đối mặt với tình trạng chi phí sản xuất tăng cao do giá xăng dầu tăng cao.
Bên cạnh đó, chi phí logistics vẫn neo ở mức cao từ cuối năm 2021 đến nay tiếp tục gây đội chi phí giá thành cho doanh nghiệp. Chưa kể, những căng thẳng trên thị trường thế giới do xung đột Nga – Ukraine đã và đang ảnh hưởng trực tiếp đến kinh tế thế giới nói chung, hoạt động xuất nhập khẩu của nước ta nói riêng.
Trước những vấn đề này, Bộ Công Thương cho biết sẽ tập trung hỗ trợ các doanh nghiệp về thông tin thị trường, xúc tiến xuất khẩu, tận dụng các cam kết trong các FTA đã ký kết và thông qua các chuỗi giá trị toàn cầu để tìm kiếm thị trường mới.
Đồng thời, theo dõi sát những biến động của tình hình quốc tế, chủ động đánh giá tác động của các sự kiện đó đến sản xuất và xuất, nhập khẩu của Việt Nam để kịp thời có sự điều chỉnh, ứng phó thích hợp, tăng cường công tác thông tin, hỗ trợ cho các hiệp hội, doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, sẽ tiến hành rà soát, đánh giá nhu cầu trong nước đối với các mặt hàng chiến lược như: phân bón, xăng dầu, than,... để có biện pháp điều hành phù hợp hoạt động xuất, nhập khẩu, tận dụng được cơ hội về giá để xuất khẩu và đảm bảo nguồn cung đủ cho nhu cầu tiêu dùng, sản xuất trong nước, đặc biệt trong trường hợp giá cả nguyên, vật liệu tăng quá cao.
