Năm 8 tuổi, ông theo cha là thầy đờn Ba Diệp đi theo đoàn cải lương Tam Phụng. Không muốn con trai nối nghiệp đàn, chỉ đứng sau sân khấu, cha ông tìm thầy dạy hát cho ông. Sau đó, nghệ sĩ Diệp Lang được đóng những vai nhỏ.
Đầu thập niên 1950, vụ ném lựu đạn xảy ra tại rạp Nguyễn Văn Hảo (nay là rạp Công Nhân, quận 1, TPHCM) khiến 2 người trong đoàn cải lương Kim Thoa thiệt mạng. Cha con ông may mắn thoát chết, nhưng sau đó cha nghệ sĩ Diệp Lang bệnh nặng, phải về lại quê nhà sinh sống và mất tại đây.
Sau khi chịu tang cha, nghệ sĩ Diệp Lang quay lại Sài Gòn, tiếp tục theo nghiệp cầm ca. Sau đoàn Kim Thoa, ông tiếp tục hoạt động ở các đoàn Việt Hùng - Minh Chí, Phụng Hảo - Ba Vân nhưng chỉ đóng các vai nhỏ.
NSND Diệp Lang trong vở Đời cô Lựu |
Khi về đoàn Hoài Dung Hoài Mỹ (đóng ở Long An), ông được soạn giả kiêm ông bầu Nguyễn Huỳnh (cũng là bạn của cha NSND Diệp Lang) giao cho vai chính trong vở Chiếc nhẫn kim cương. Nghệ danh Diệp Lang cũng ra đời trong thời điểm này.
Năm 1962, khi mới 21 tuổi, ông được soạn giả Thu An giao vai ông già 70 tuổi trong vở Người anh khác mẹ. Nhưng thử thách này lại mang về cho ông dấu ấn vàng son trong sự nghiệp khi đạt giải Thanh tâm vào năm 1963.
Sau khi đất nước thống nhất, ông về Đoàn cải lương Sài Gòn 2, đi lưu diễn khắp nơi, trong đó có cả những vùng chiến sự khốc liệt. Sau đó, ông làm trưởng đoàn 284. Thời gian hoạt động tại đây, ông vừa làm quản lý, vừa làm công việc chuyên môn. Trong giai đoạn này, đoàn 284 đã có những chuyến lưu diễn nước ngoài.
NSND Diệp Lang và vợ - bà Thu Phong trong dịp mừng sinh nhật ông 80 tuổi vào năm 2021 |
NSND Diệp Lang sở hữu gia tài vai diễn đồ sộ, trong đó có nhiều vai rất nổi tiếng, đến nay vẫn còn được khán giả nhắc nhớ: hội đồng Dư (Tiếng hò sông Hậu), hội đồng Thăng (Đời cô Lựu), Lê Quý (Tâm sự Ngọc Hân), Trung sĩ Tám (Tìm lại cuộc đời), Lê Xuân Giác (Tiếng sóng Rạch Gầm), ông nội (Cây lẻ bạn), ông Hai (Đàn ca tri kỷ), ba của The/Hương (Nửa đời hương phấn), ba của Nguyệt (Tô Ánh Nguyệt), ba của Thuý Liễu (vở Lan và Điệp), A Khắc Lữ (Người tình trên chiến trận), Chu Thiên Cát (Máu nhuộm sân chùa), Chu Thiên Mã (Mùa thu trên Bạch Mã Sơn)… Ông đóng đạt cả vai hiền lẫn vai độc.
Ông được phong tặng danh hiệu NSND vào năm 2003. Những năm sau này, ông sang Mỹ sinh sống cùng vợ, con trai - đạo diễn Diệp Tiên. Nghệ sĩ mắc chứng Alzheimer, nên lúc nhớ lúc quên. Dẫu vậy khi nhắc các vở diễn, vai diễn ông đều nhớ. Người thân cho biết ông có mong muốn về Việt Nam nhưng sức khoẻ không cho phép.
Trung Sơn